Dat het hier stil is heeft zo zijn redenen. Geen blogdip - wel integendeel - ook niet teveel reizen - ik blijf 2 maanden thuis, beloofd, er ligt nog genoeg ongeblogds stof te vergaren en bovendien is mijn verlof dit jaar heel beperkt - maar eerder een kwestie van te weinig uren in een dag en daarbij de nodige prioriteiten moeten stellen. Waar het eigenlijk op neer komt: na bijna 15 jaar weer voltijds werken doet wat met uw dagindeling en dan vooral met het avondschema. Waar ik vroeger na de avondshift alle de meeste huishoudelijke taken had afgerond, is er nu voor voetjes-in-de-lucht nog bitter weinig tijd. Is dat erg? Voorlopig niet, ook al moet ik soms eens mijn ogen dicht doen, of keihard op mijn tong bijten (daar is nog werk aan, ik geef het toe) als ik na een dagtaak in een huis terechtkom waar een kinderwervelwind heeft gewoed. Buiten de was en de plas - ik begin stiekem te denken dat dat kweekt, zo'n stapeltje was - is alles onder controle. Olé!

Met mijn nieuwe job vond ik ook een stapel goede voornemens terug die in de loop van 2016 wel in een heel erg onbereikbaar verdomhoekje waren terechtgekomen. Ik rekende het eens na. In 2016 liep ik amper 450 kilometer (ter vergelijking, in 2015 waren dat er +1000), waarvan meer dan de helft in het eerste kwartaal. De rest van het jaar was het huilen met de pet op. En in mijn geval mag u dat heel letterlijk nemen. Op die pet na, dan.

In april startte ik een nieuwe job bij een oude werkgever, wat een mens in een heel comfortabele situatie zet, merk ik. Het voelt heel vertrouwd en toch is de inhoud nieuw en de uitdaging groot. De nieuwe werkplek ligt op fietsafstand, waardoor ik met plezier mijn 20 minuten autorijden ruilde voor 20 minuten fietsen. Dat dat een pak kilometers oplevert per maand, amai! Maar de belangrijkste sportieve uitdaging legde ik opnieuw bij het lopen. Ik was werkelijk met geen stokken meer vooruit te krijgen. Lopen zei me niets meer en 9 maanden lang liep ik alleen als ik met iemand kon afspreken. Ik miste het en ik verafschuwde het idee tegelijkertijd. Maar lopen is verslavend en goed voor de (mentale) gezondheid, dus ik zette het opnieuw op het menu (en dat mag u ook gerust letterlijk nemen, want 'daaaag, lunchpauzes!'), verplicht, drie keer per week.

We zijn 7 weken ver. Ik liep in die zeven weken bijna 200 kilometer. Ik heb de beste collega's en er is Sofie die me op 1 mei leerde dat traag lopen loont en dat er een tempo bestaat waarbij ik zou kunnen blijven lopen. Op moederdag liep ik 15 kilometer, wat traditioneel mijn moederdagcadeau aan mezelf is. Gisteren liep ik er ruim 17, gewoon om eens te proberen waar ik zou geraken en niet eens zo traag als ik van plan was. Die 21 komt dus dichterbij. Niet dat dat een doel op zich is *kuch*, maar het zou wel fijn zijn om dat nog eens te lopen. Al geef ik mezelf nog wat tijd. Minstens 7 weken :)

Zijn er dan helemaal geen nadelen? Toch wel. Mijn nek speelt weer op en sommige lichaamsdelen smelten helemaal weg. Misschien moet ik Josies voorbeeld maar volgen en me ook zo'n trui aanschaffen. En kinehanden vinden. Dat ook.

Roadtrippen door Schotland · Oh! Oh! Glencoe!

Vandaag (wat u bij nader inzien eigenlijk moet lezen als 'dag 2') stond volledig in het teken van Glencoe, een heel bekende vallei met een stevige geschiedenis. U weet het of u weet het niet, maar deze reis is gedeeltelijk een herhaling van mijn eerste Schotlandreis, exact 20 jaar geleden. Mijn schoonvader zaliger had toen een prachtig traject uitgestippeld en omdat ik daar hele mooie herinnering aan heb, maar uiterst weinig beeldmateriaal was de keuze voor dit deel van Schotland snel gemaakt.



Glencoe had toen al een diepe indruk nagelaten. Toen zat ik met mijn hoofd ook midden in de Schotse geschiedenis, dus dat leek me logisch. Nu niet. En toch was het een absoluut hoogtepunt van de reis.

Ik pakte na die eerste woelige nacht mijn spullen bij elkaar en reed de hele vallei opnieuw door - deze keer op klaarlichte dag - naar wat mijn eerste stop had moeten zijn: Loch Tulla. Onderweg stopte ik nog een heel aantal keer, maar ik zet de highlights op een rij zoals ik ze had gepland en zoals je ze tegenkomt als je de A82 af rijdt richting Glencoe. Dat is meteen ook de 'mooiste' richting, want het gaat naar beneden en dat geeft de mooiste vergezichten. Maar voor je vertrekt geef ik toch nog een paar tips mee.

Vlag alles wat je wil zien op een kaart. Ik ben nog altijd fan van maps.me, en al helemaal in Glencoe. Waarom?

· Het stuk tussen Loch Tulla en Glencoe is ongeveer 30 kilometer. Op sommige stukken rij je gemakkelijk 100, op andere moet het heel wat trager. Om de andere weggebruikers niet te hinderen (sightseeing is niet fijn als je op de weg moet letten én een rij auto's achter je aan hebt) bekijk je best op voorhand wat je precies wil zien en waar je zeker wil stoppen. Maps.me rijdt met je mee zodat je weet dat je moet vertragen als je vlaggetje in het zicht komt.
· De A82 is een gewone weg waar je ofwel langs drassig gebied of langs afgronden rijdt. Mis je een van de plaatsen waar je wilde stoppen, omdat je door omstandigheden niet plots in de remmen kon, dan kan je doorrijden of omkeren. Eventjes van de weg af om om te keren is niet zo'n bijster goed plan, dus weten waar er parkeerstroken en parkings zijn is interessant. Ik had die ook allemaal gevlagd.
· Parkeerstroken vlaggen? Waarom nu weer? Wel, Glencoe is mooi, maar ook gevaarlijk. Het is een beetje een ongeschreven regel dat je parkeert op de stroken die aan jouw kant van de weg liggen, omdat je nu eenmaal niet overal de weg wil oversteken als je de tegenliggers niet kan zien komen. Maps toont aan welke kant van de weg de parkeerstroken of parkings liggen.
· Als je niet gehaast bent kun je het hele stuk natuurlijk ook twee keer doen. Of vier keer, net als ik. Door de wolken is de sfeer ook altijd anders.




Loch Tulla
Loch Tulla viewpoint geeft een mooi uitzicht op het lagergelegen Loch Tulla. De parkeerplaats is relatief groot, maar kan - zeker in de zomer - snel vol staan met busjes toeristen. Als dit je eerste stop is, laat je dan niet afschrikken. Verder naar Glencoe toe wordt het rustiger, al blijft het natuurlijk Glencoe. Trekkers en fotografen zijn er altijd, ook in de winter.




Rannoch Moor
Van Rannoch Moor viewpoint hebt je een geweldig zicht over Loch Ba (ten noorden van de weg) en Lochan na Stainge en Loch na h-Achlaise (ten zuiden). Als je op de heuvel gaat staan heb je een weids 360 graden uitzicht over lochs, lochans (kleine lochjes) en heel veel moeras- en heidegrond. Als je je hierin waagt is goed schoeisel ten zeerste aan te raden. Een tip trouwens voor alle wandelingen die je aanvat: check altijd de bog factor. Vaak geeft deze al een goede indicatie van wat je mag verwachten. Bij de wandelingen op Walkhighlands staat dat sowieso aangegeven.







Buachaille Etive Mòr
Buachaille Etive Mòr is een bergmassief dat bestaat uit vier toppen, waarvan er twee als Munro's (Schotse bergen van minstens 3000 voet) staan gecatalogeerd. Stob Dearg (de rode piek) ligt het dichtst bij de A82 en door zijn piramidevorm kan je er bijna niet naast kijken. The Buachaille, zoals het door klimmers ook wordt genoemd, is een belangrijke top in de geschiedenis van de klimsport in Schotland. Geen spek voor mijn bek, dus.






Glen Etive & Loch Etive
Niet op de planning, eerder een spur-of-the-moment thing: de afslag nemen naar Loch Etive. De Glen Etive Road (C1094) is een 18 kilometer lang single track baantje dat zich net als River Etive een weg slingert door de vallei. River Etive mondt uit in Loch Etive. Glen Etive Road loopt dood bij Loch Etive, maar is het is het uitstapje zeker waard. Reken wel voldoende tijd om Loch Etive te bereiken. Niet alleen rijdt zo'n klein wegje niet super vlot, kruisen met tegenliggers is ook een beetje een gedoe en de natuur nodigt ook wel uit om hier en daar eens te stoppen. Als je van de weg af kan, tenminste.










Lagangarbh
Er zijn niet veel cottages te zien in de vallei en deze is dan ook met stip de meest gefotografeerde cottage in Glencoe. Ik stopte er vier keer en ik was nooit de enige fotograaf. Ter hoogte van de cottage zijn parkeerplaatsen aan beide kanten van de weg, maar omdat er ook een aantal wandelingen van hier vertrekken waren die altijd drukbezocht. Goed opletten en tijdig vertragen als je hier in de zomer wil stoppen.

Mijn favoriete foto van deze plek zag je hier ook al. De knoop is ondertussen doorgehakt!









Waterfall viewpoint River Coe + All Lairig Eilde
Het is mààr een stop langs de weg (parkeren kan langs beide kanten), maar deze waterval is gewoon mooi. Daar valt simpelweg niets meer aan toe te voegen.





Meeting of Three Waters waterfall
Een eenvoudige wandeling met veel afwisseling. Vlak, steil, trappen, bruggen, rotsen, smalle paadjes... het zit er allemaal in. Je wandelt langs het water, dus geweldige zichten zitten er niet in, maar het is goed haalbaar met kinderen (ja, ik moest aan jullie denken, Fie!) Door de harde rukwinden durfde ik niet door te steken naar The Lost Valley, waar het pad langs een richel loopt en het uitzicht naar het schijnt geweldig mooi is.



Loch Achtriochtan & Achnambeitlach cottage
Al even fotogeniek als Lagangarbh, maar iets dichter bij het dorp van Glencoe: Loch Achtriochtan en Achnambeitlach cottage. Als het windstil is worden de omliggende bergtoppen fantastisch mooi weerspiegeld in het loch. No such luck voor mij, helaas, maar toch mooi genoeg om twee keer te stoppen.






Vast ook de moeite, maar dat bewaren we voor een volgende keer:

· An Torr & Signal Rock
· een bezoek aan het Glencoe Visitor Centre

De nacht
De nacht bracht ik - zoals ik vooraf had aangevraagd - weer hier door. Of dat was toch het plan. Toen ik aankwam bleek alles potdicht. Vreemd, want ze hadden me de vorige avond nog gevraagd hoeveel nachten ik wilde blijven. Ik belde aan, en nadat ik daar geen reactie kreeg, trok ik mijn stoute schoenen aan en liep ik naar de achterkant van het hotel waar iemand in de keuken iets aan het herstellen was. Blijkbaar was 'refurbishing the kitchen' de reden waarom alles gesloten was. Gelukkig was de manager ook aanwezig en toen ik vroeg of ik toch opnieuw een cabin kon krijgen, ging hij er vrij snel mee akkoord. Ik had er immers al geslapen, dus als een toilet en een douche volstonden, dan mocht ik terug naar cabin five. Het waaide ondertussen hard, dus yours truly was maar al te blij dat ze er zich had kunnen uit (of beter: in) praten. Al blijft het wel bizar, helemaal alleen in een cabin op een terrein dat een hotel en een campsite huisvest. Maar hé, ik had een dak boven mijn hoofd en dat was in deze omstandigheden het allerbelangrijkste.

Zin in meer Glencoe? Begin gerust hier:

· Visit Scotland
· National Trust for Scotland
· Discover Glencoe
· Glencoe Scotland
· Wandelingen in Glencoe


Zo, dat was Glencoe. Ik hoop dat ik toch hier en daar iemand heb warm gemaakt voor Schotland. Vragen? Shoot!
(En verder hoop ik dat alle foto's goed gelinkt zijn. Mocht dat niet zo zijn, laat het dan zeker weten.)

Roadtrippen door Schotland · Op naar de Highlands

Met twee uren slaap op de teller piekte het nogal toen ik om 02.00u uit bed rolde, mijn kinders stiekem nog een kus gaf en in mijn auto stapte om de eerste trein in Calais te halen. Amper 04.30u lokale tijd en ik stond aan de overkant, klaar om die 500 miles die mij nog scheidden van mijn eerste bestemming aan te vatten.

Voor wie de hele aanloop naar deze reis (ondertussen ook al anderhalve maand geleden) heeft gemist, een korte schets:


De reis
De reis het ging hier naartoe (hier being een stukje van de Highlands en enkele dagen op Skye) en op de eerste dag hield ik halt bij Loch Lomond in het 'Loch Lomond & The Trossachs National Park'.




De reden
Ik had twee weken vrij tussen job A en job B. Het was exact 20 jaar geleden dat ik in dat deel van Schotland was geweest. Ik was toen twintig, mee op vakantie en absoluut nog niet zo zot van fotograferen als nu. Vandaar dat ik wellicht amper 2 rolletjes vol schoot, toen.
Naast fotograferen dat nu een doel op zich was, was ik ook benieuwd om te weten te komen hoe ik het nu zou ervaren, dezelfde plekken zien met andere ogen, met veel meer bagage, in meer winterse omstandigheden.


De setup
Het was de bedoeling om veel te kamperen en zo low budget mogelijk te gaan. Vijf dagen Dorset had ongeveer €500 gekost (transport + logies) en de bedoeling was om dat te evenaren voor 9 dagen Schotland. Dat was een beetje heel optimistisch, want met €200 voor de Eurotunnel en - uiteindelijk - 3000 kilometer op de teller ging het grootste deel van het budget al op aan transport.
Van de 8 nachten had ik er twee op voorhand vastgelegd via Airbnb, vooral met de bedoeling om de batterijen van alle fototoestellen en andere devices te kunnen opladen. De andere nachten ging ik wildkamperen of een camping zoeken. Dat was het plan, maar dat was een beetje buiten de wind gerekend.



Maar goed, en avant, tijd voor het verslag.


Dag 1 leverde aan het begin en aan het eind al meteen de nodige hindernissen. Een stuk afgesloten snelweg met bijbehorende (warrige, of het moet aan mijn hoofd gelegen hebben) omleiding om 05.00u ’s morgens stond alvast niet op mijn planning. Lang leve mevrouw de GPS en het richtingsgevoel van yours truly. Hindernis 1 was genomen en niets kon mij nog tegenhouden.

Ik reed vlot langs Oxford, naar Birmingham, Manchester en Lancaster, maar ik voelde de vermoeidheid toch al relatief snel. Ik stopte vaker dan ik van plan was, al was het maar om even mijn ogen te kunnen dichtdoen. Tegen 12 uur ’s middags was ik precies al drie dagen onderweg. Maar ook vermoeidheid passeert als je het einddoel nadert en nadat ik de ring van Glasgow goed had verteerd zat ik ein-de-lijk op dé A82, de weg die ik de volgende dagen zou volgen.


Luss
De eerste stop op die A82 was Luss, een dorpje aan de oever van Loch Lomond en op zondag een toeristische trekpleister eerste klas. Ik had in elk geval niet gerekend op de horde toeristen die het kleine dorpje overspoelden. Aye, ik was er een van, maar wat een invasie! Was het de zon die iedereen naar buiten lokte of kwamen ze ook voor het St. Kessog’s cross?

Het had me eigenlijk niet mogen verbazen. Luss is al 1500 jaar een bedevaartsoord. Sint Kessog was een Ierse missionaris die in de zesde eeuw het christendom naar deze streek bracht en een klooster stichtte in Inchtavannach. Het kruis in Luss is een Keltisch kruis met typische christelijke symbolen. Op het kerkhof was het maar al te duidelijk dat ik Schotland was.




Maar ook zonder het voornemen van een bedevaart is Luss een fijn dorpje. Na een wandeling langs het kerkje, de oever van Loch Lomond, de pier, en het dorp reed ik naar de volgende halte.




An Ceann Mòr
An Ceann Mòr viewpoint, ook gekend als de Inveruglas Pyramid, is een uitkijktoren die werd gebouwd in het kader van het Scottish Scenic Routes project. Het is een van de vier ‘architectural installations' in het nationale park van Loch Lomond & The Trossachs.




De piramide staat op een schiereiland en kijkt uit over Loch Lomond, het grootste zoetwatermeer van de UK. Sommige mensen vinden het blijkbaar een smet op het landschap, terwijl het net de bedoeling heeft om de aandacht te vestigen op de overweldigende natuur. Het is knap gebouwd en je hebt er inderdaad een mooi zicht (al dan niet met toeristische boot).






Falls of Falloch
Even verderop de A82 stop ik bij de Falls of Falloch. Het is maar een korte wandeling van de parking tot de waterval en - ik heb geluk - hier is amper iemand. Het hele stuk verbindt de ene kleine waterval met de andere, maar dé waterval was toch wel de moeite om even voor uit te stappen. Je loopt een stukje in een kooi, van waar je een goed zicht hebt op de waterval en de pool. Op het einde van de 'kooi' vind je ook een stukje uit een gedicht van Dorothy Wordsworth (inderdaad zus van, voor de fans).



Kilchurn
Bij Tyndrum ruilde ik de A82 voor de A85, maar het vooruitzicht van het weerzien met een oude herinnering was deze detour meer dan waard en zelfs zonder oude herinneringen is even afwijken naar Kilchurn een aanrader. Het is niet voor niets een van de meest gefotografeerde kastelen van Schotland.

De rit naar Loch Awe mocht er gelukkig ook zijn. Geen weidse vergezichten, maar wel een mooi wolkenspel dat iemand met extreme vermoeidheid toch nog kon laten genieten. Of het moet de adrenaline zijn geweest die mij zo in bewondering liet staan voor de combinatie bossen+bergen+wolken+zon.



Laat je niet verleiden door de zonnige foto van hierboven. Wat ik na een paar uur al door had is dat het Schotse weer nooit is wat het lijkt. Binnen de tien minuten kan alles omslaan en met nog maar een klein uur daglicht in het verschiet zag Kilchurn er eerder dreigend uit dan idyllisch.





De ruïne kon ik niet bezoeken (veel toeristische plaatsen zijn pas opnieuw toegankelijk na Pasen), maar niet getreurd, mijn 20 jaar oude herinneringen deden het nog perfect. Toen voeren we met een bootje naar het kasteel op een stralende zomerdag. Nu stapte ik door de motregen en de snel vallende duisternis naar wat nog overblijft van wat once the stronghold van de Campbells van Glenorchy was. Gelukkig (ik ben niet al te consequent als het aankomt op aanvaarden van ander toeristisch gezelschap, ik weet het) waren er hier nog een paar mensen, want verlaten en dreigend was wel het minste wat je over deze plek kon zeggen.




De nacht
Ik was zo moe dat ik het niet zag zitten om bij Kilchurn Castle te kamperen. Ik ging vast geen oog dichtgedaan hebben van het idee dat iemand (of iets) naast mijn tent ging staan. Om het met de woorden van Neil Gaiman in American Gods te zeggen:

'I'm not afraid of the dark.
I'm afraid of people in the dark.'
En dus reed ik de hele vallei terug af in de hoop iets meer geschikt te vinden om mijn tent op te slaan. Die plek vond ik niet en ik bekeek mijn opties. Ofwel sliep ik in de auto in Tyndrum, ofwel reed ik door naar Kinlochleven waar ik een campsite had gecontacteerd waar ik op dag 2 zou slapen. Alleen lag Kinlochleven op een uur rijden en moest ik de hele vallei van Glencoe af, iets wat ik op dag 2 had willen doen en niét in het donker. Twee uur slaap en 16 uur onderweg

 deed mij kiezen voor de optie die het meeste slaap zou genereren. Kinlochleven. Nog even tandenbijten, dus.

Ik zag niets van Glencoe, want het was eng en dreigend en werkelijk pikdonker en op sommige stukken rijden ze daar gemakkelijk 100 per uur. Het was concentreren en volhouden. En toen was er een file en reed ik voorbij twee verwrongen auto’s, elk aan een kant van de weg in de gracht. En ik besefte dat ik dat had kunnen zijn, met mijn vermoeide hoofd, mijn pijnlijke ogen, mijn slappe concentratie en het gepieker over een slaapplek. De rest van de rit foeterde ik een beetje op mezelf, om mijn gekke plannen en om wat er allemaal had kunnen gebeuren. In Kinlochleven werd ik vriendelijk onthaald en koos ik voor het gemak voor een cabin in plaats van voor mijn tent. Dat had ik wel verdiend. Ook al was het basic, ik had een bed en een dak en dat was alles wat ik wilde. Hindernis 2 was ook genomen met - voor mij - aangename gevolgen op dag 2. Of hoe aangepaste plannen precies altijd beter uitdraaien dan aanvankelijk gedacht. Maar dat is weer een ander verhaal!


Meer weten?

Luss & Loch Lomond
· https://www.visitscotland.com/info/towns-villages/luss-p235041
· http://www.lochlomond-trossachs.org
· https://www.visitscotland.com/see-do/landscapes-nature/national-parks-gardens/loch-lomond-trossachs/

An Cean Mòr
· http://www.lochlomond-trossachs.org/things-to-see/scenic-routes-viewpoints/an-ceann-mor-inveruglas/

Falls of Falloch
· https://www.walkhighlands.co.uk/lochlomond/falls-of-falloch.shtml
· https://www.visitscotland.com/info/towns-villages/falls-of-falloch-p662871
· http://www.lochlomond-trossachs.org/things-to-see/scenic-routes-viewpoints/woven-sound-falls-of-falloch/

Kilchurn
· https://www.visitscotland.com/info/see-do/kilchurn-castle-p859451
· http://www.undiscoveredscotland.co.uk/lochawe/kilchurncastle/
· https://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/kilchurn-castle/